Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất trong cơ thể, có kích thước tương đối nhỏ và vị trí tương đối không thuận lợi nên trong quá trình phẫu thuật có thể làm tổn thương phần nào những cơ quan xung quanh tuyến giáp. Một số bệnh nhân gặp biến chứng sụp mí mắt sau phẫu thuật tuyến giáp. Vậy nguyên nhân nào gây sụp mí sau phẫu thuật tuyến giáp? Biến chứng đó có điều trị được không? Mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây để tìm câu trả lời nhé!
Nguyên nhân phẫu thuật tuyến giáp gây sụp mí mắt là gì?
Do dây thần kinh giao cảm không trực tiếp từ não đi vào mặt. Thay vào đó, nó bắt đầu đi từ vùng dưới đồi, đi xuống dưới nằm ở sừng bên chất xám tủy sống, từ đốt ngực số 1 đến đốt ngực số 2. Từ ngực, nó quay trở lại lên cổ, bên cạnh các động mạch cảnh vào hộp sọ và sau đó đến mắt. Nếu các dây thần kinh giao cảm bị thương tại bất kỳ điểm nào dọc theo tuyến đường này, có thể dẫn đến hội chứng Horner – có triệu chứng là sụp mí mắt
Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Horner thường xảy ra một bên mặt bởi vì các dây thần kinh giao cảm điều khiển riêng biệt mỗi bên.
Chính vì thế sau khi phẫu thuật tuyến giáp nằm ở vùng cổ, nơi có thần kinh giao cảm đi qua và làm tổn thương thần kinh giao cảm và gây ra sụp mí mắt.
Xem thêm: Sụp mí mắt sau phẫu thuật mắt: nguyên nhân và phương pháp chữa thế nào?
Biểu hiện lâm sàng của sụp mí mắt sau phẫu thuật tuyến giáp
Tổn thương thần kinh giao cảm ở cùng 1 bên mặt
Co đồng tử
Do liệt cơ giãn đồng tử mống mắt, mắt sẽ nhạy cảm với ánh sáng và phản ứng hội tụ.
Sụp mí mắt
Là do liệt cơ mi, do bị sụp mí nên khe mắt hơi nhỏ hơn nhưng mí mắt vẫn có thể tự đóng mở được nhưng yếu hơn bình thường
Lác, lồi mắt
Phẫu thuật tuyến giáp làm tổn thương thần kinh giao cảm đồng thời có thể làm tê liệt cơ thẳng phía sau nhãn cầu gây lác
Lồi mắt thường xuất hiện trong bệnh cường giáp do hiện tượng viêm phù nề mô, cơ quanh mắt do tuyến giáp tiết nhiều hormon
Giảm chức năng tiết mồ hôi
Rối loạn chức năng tuyến bài tiết, thấy mặt khô, không có mồ hôi, sốt, đỏ bừng
Giảm nhãn áp
Liên quan đến sự điều hòa thần kinh mạch máu. Nhãn áp bình thường ( IOP ) 10-21 mmHg ( milimet thủy ngân)
Nếu triệu chứng này là bẩm sinh hoặc xảy ra ở trẻ em, nó thường đi kèm với dị sắc tố mống mắt, giảm sắc tố, chảy nước mắt nhiều hoặc giảm khác, nhãn áp thấp thoáng qua và đôi khi bị đục thủy tinh thể. Sự giãn nở tạm thời của có thể nhìn thấy mí mắt, kết mạc, màng bồ đào và mạch máu võng mạc trong giai đoạn đầu.
Chẩn đoán
Để chẩn đoán sụp mí sau phẫu thuật tuyến giáp cần kết hợp với bệnh sử và các biểu hiện lâm sàng, kiểm tra toàn diện thân thể
Thử nghiệm giãn đồng tử: Nếu có hội chứng Horner, đồng tử sẽ giãn ra chậm hơn so với bình thường. Bác sĩ có thể đánh giá bằng cách nhỏ giọt thuốc vào mắt để làm giãn:
Hội chứng Horner ngoại vi:
Nếu tổn thương tồn tại trên đường đi từ hạch cổ trên đến nhãn cầu thì việc điều trị có thể đạt được kết quả khả quan. Lúc này tiêm epinephrine 1% đến 2%, nếu đồng tử giãn ra có nghĩa là tổn thương nằm trên đường đi từ hạch cổ trên đến thần kinh ngoại biên
Hội chứng Horner trung tâm:
Các sợi thần kinh hậu liên kết còn lại tiếp tục sản xuất một lượng nhỏ norepinephrine, và đồng tử không đáp ứng với epinephrine từ 1% đến 2%
Xét nghiệm cần làm để chẩn đoán
Chụp cộng hưởng từ (MRI) đầu, cổ và ngực xác định ảnh hưởng đến các dây thần kinh giao cảm trên khuôn mặt.
Xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu để phát hiện hiện ung thư di căn không
Chẩn đoán phân biệt sụp mí sau phẫu thuật tuyến giáp với gì?
Chẩn đoán sụp mí mắt do bệnh lý mắc phải:
- Khối u chèn ép
- Bệnh lý mạch máu bị tắc: đột quỵ, tăng huyết áp, đái tháo đường, phình động mạch nội sọ
- Liệt dây thần kinh số III
- Nhược cơ
- Viêm đa dây thần kinh, viêm màng não, lao, …
Điều trị sụp mí sau phẫu thuật tuyến giáp
Dùng thuốc
Thuốc kích thích hệ thần kinh giao cảm Epinephrine 1% đến 2% tại chỗ và nhỏ mắt 3 lần mỗi ngày. Có thể nhanh chóng thuyên giảm các triệu chứng như sụp mí, co đồng tử và giảm nhãn áp, nên dùng thuốc liên tục trong 4 đến 5 tuần phục hồi giao cảm. Hoặc uống thuốc dưỡng thần kinh như methylcobalamin, vitamin b1. Thường điều trị cho hội chứng Horner ngoại biên
Phẫu thuật
Nếu sụp mí mắt không cải thiện được bằng thuốc kích thích hệ giao cảm thì phẫu thuật là biện pháp cuối cùng để cải thiện thẩm mỹ cho mắt
Phẫu thuật có thể cắt cơ mi hoặc treo cơ mí vào cơ trán để tăng cường độ mở rộng của cơ nâng mi. Tuy nhiên phẫu thuật không được khuyến khích trong trường hợp sụp mí sau phẫu thuật tuyến giáp vì mắt bạn sẽ không nhắm được và dễ gây viêm giác mạc
Châm cứu
Đối với đông y sụp mí sau phẫu thuật tuyến giáp dùng phương pháp châm cứu mang lại hiệu quả cao, châm cứu kích thích thần kinh bằng phương pháp điện châm, chiếu đèn hồng ngoại hoặc cứu ngải và xoa bóp bấm huyệt
Phương huyệt:
Châm tả: Ty trúc không xuyên Đồng tử liêu, Ngư yêu xuyên Dương bạch, Thái dương, Toản trúc xuyên Tình minh, Hợp cốc, Túc tam lý, Tam âm giao, Huyết hải, Cách du
Liệu trình:
Châm 20-30 phút/ Lần/ Ngày
Thuốc thang
Trường hợp sụp mí sau phẫu thuật thì thuốc thang sẽ hỗ trợ châm cứu để thúc đẩy khí huyết trong kinh lạc lưu thông nhanh hơn, kết thúc thời gian điều trị sớm hơn.
Mỗi một bệnh nhân sẽ có bẩm tố trong cơ thể khác nhau, từ đó người thầy thuốc sẽ căn cứ vào đó để bốc thuốc và gia giảm tùy chứng bệnh
Xem thêm: Chữa sụp mí mắt bằng Đông y là thế nào?
Bạn cần tư vấn điều trị sụp mí mắt do biến chứng từ phẫu thuật tuyến giáp?
Phòng bệnh
Biến chứng cần được chẩn đoán và điều trị sớm để không ảnh hưởng đến thị lực của mắt cũng như mất tính thẩm mỹ.
