Tại sao Liệt dây thần kinh số 3 gây sụp mí mắt? Cách điều trị thế nào?

Dây thần kinh vận nhãn số III là gì?

Dây thần kinh sọ số III, còn được gọi là dây thần kinh vận nhãn, là một trong 12 dây thần kinh sọ não. Dây thần kinh này xuất phát từ trung não, chạy qua khe giữa não thất, đi xuống và ra ngoài qua lỗ tròn lớn. Sau đó, dây thần kinh này đi vào ổ mắt qua khe ổ mắt trên, chia thành hai nhánh chính là nhánh trên và nhánh dưới.

Chức năng của dây thần kinh số III

Dây thần kinh số III chi phối các chức năng sau:

• Vận động của các cơ vận nhãn, bao gồm cơ nâng mi trên, cơ chéo trên, cơ chéo dưới, cơ thẳng ngoài, cơ thẳng trong và cơ vòng mi.
• Điều khiển kích thước đồng tử và độ co của cơ thể mi.
• Điều khiển hoạt động của cơ vòng mi, giúp điều tiết lượng ánh sáng đi vào mắt.

Tại sao Liệt dây thần kinh số 3 gây sụp mí mắt?

Dây thần kinh sọ số III là một dây thần kinh hỗn hợp kiểm soát các chức năng của mắt và mí mắt. Dây thần kinh này cung cấp tín hiệu cho các cơ sau:

• Cơ nâng mi mắt trên
• Cơ vòng mi
• Cơ chéo trên
• Cơ thẳng trên
• Cơ thẳng bên
• Cơ thẳng dưới

Khi dây thần kinh sọ số 3 bị liệt, các cơ này sẽ không thể hoạt động bình thường. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng sau:

• Sụp mí mắt
• Lác
• Giảm thị lực
• Mắt nhìn đôi
• Giảm khả năng điều chỉnh ánh sáng

Sụp mí mắt là một triệu chứng phổ biến của liệt dây thần kinh sọ số 3. Nguyên nhân là do dây thần kinh số 3 cung cấp tín hiệu cho cơ nâng mi mắt trên. Khi dây thần kinh này bị liệt, cơ nâng mi mắt trên không thể hoạt động bình thường, dẫn đến mí mắt sụp xuống.

Mức độ sụp mí mắt có thể khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương dây thần kinh. Trong trường hợp nhẹ, mí mắt chỉ sụp xuống một chút. Trong trường hợp nặng, mí mắt có thể sụp xuống hoàn toàn, che khuất mắt.

Sụp mí mắt do liệt dây thần kinh sọ số 3 có thể gây ra các vấn đề về thị lực. Mí mắt sụp xuống có thể cản trở tầm nhìn, khiến người bệnh khó nhìn rõ. Ngoài ra, sụp mí mắt cũng có thể gây khó chịu và mệt mỏi cho mắt.

Tìm hiểu: Điều trị sụp mí mắt do liệt dây thần kinh số 3

Triệu chứng liệt dây thần kinh số 3.

• Sụp mí mắt.
• Mắt lác
• Nhìn đôi (nhìn 1 thành 2).
• Đồng tử mở rộng mà không nhận được ánh sáng lớn hơn khi chiếu vào
• Đau đầu hoặc đau mắt.

Nguyên nhân liệt dây thần kinh số 3.

Nguyên nhân nguyên phát: Đây là những nguyên nhân trực tiếp gây tổn thương dây thần kinh số III, bao gồm:

• U não: Các khối u ở vùng nền sọ, như u não thất, u tuỷ sống, u màng não,… có thể chèn ép lên dây thần kinh số III, gây liệt.
• Chấn thương sọ não: Chấn thương sọ não có thể gây tổn thương trực tiếp hoặc gián tiếp đến dây thần kinh số III, dẫn đến liệt.
• Bệnh lý mạch máu: Các bệnh lý mạch máu não, như phình động mạch, viêm tắc mạch máu,… có thể gây thiếu máu cục bộ hoặc chảy máu ở dây thần kinh số III, dẫn đến liệt.
• Bệnh lý nhiễm trùng: Các bệnh lý nhiễm trùng, như viêm màng não, viêm não,… có thể gây viêm dây thần kinh số III, dẫn đến liệt.
• Bệnh lý tự miễn: Các bệnh lý tự miễn, như viêm đa dây thần kinh,… có thể gây tổn thương dây thần kinh số III, dẫn đến liệt.

Nguyên nhân thứ phát: Đây là những nguyên nhân gián tiếp gây tổn thương dây thần kinh số III, bao gồm:

• Tăng huyết áp: Tăng huyết áp mạn tính có thể gây xơ cứng mạch máu, dẫn đến thiếu máu cục bộ ở dây thần kinh số III, gây liệt.
• Đái tháo đường: Đái tháo đường có thể gây tổn thương mạch máu, dẫn đến thiếu máu cục bộ ở dây thần kinh số III, gây liệt.
• Bệnh lý tuyến giáp: Bệnh lý tuyến giáp có thể gây tổn thương dây thần kinh số III, dẫn đến liệt.
• Bệnh lý thần kinh ngoại biên: Các bệnh lý thần kinh ngoại biên, như Guillain-Barré,… có thể gây tổn thương dây thần kinh số III, dẫn đến liệt.

Dựa trên cơ chế bệnh sinh, liệt dây thần kinh sọ số III có thể được chia thành hai loại chính:

• Liệt dây thần kinh sọ số III do chèn ép: Đây là loại liệt phổ biến nhất, chiếm khoảng 70% các trường hợp. Loại liệt này thường có nguyên nhân nguyên phát, do các khối u, chấn thương, bệnh lý mạch máu,… chèn ép lên dây thần kinh số III.
• Liệt dây thần kinh sọ số III do thiếu máu cục bộ: Loại liệt này thường có nguyên nhân thứ phát, do các bệnh lý như tăng huyết áp, đái tháo đường,… gây thiếu máu cục bộ ở dây thần kinh số III.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán liệt dây thần kinh sọ số III, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết, bao gồm:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng của bệnh, bao gồm nhìn đôi, sụp mi, liệt liếc trong, lên và xuống.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI): Các phương pháp này giúp bác sĩ xác định vị trí và mức độ tổn thương của dây thần kinh số III.
• Điện cơ đồ (EMG): Phương pháp này giúp bác sĩ đánh giá chức năng của dây thần kinh số III.
• Các xét nghiệm máu và nước tiểu: Các xét nghiệm này giúp bác sĩ tìm ra nguyên nhân thứ phát gây liệt dây thần kinh sọ số III.

Điều trị liệt dây thần kinh số 3

Phương pháp điều trị liệt dây thần kinh số 3

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Điều trị bảo tồn

Điều trị bảo tồn thường được áp dụng cho các trường hợp liệt dây thần kinh số 3 do nguyên nhân lành tính, như viêm nhiễm, chèn ép. Các phương pháp điều trị bảo tồn bao gồm:

• Thuốc: Thuốc giảm đau, kháng viêm, corticosteroid,…
• Châm cứu, bấm huyệt: Giúp giảm đau, cải thiện vận động của mắt.
• Liệu pháp vật lý trị liệu: Giúp phục hồi chức năng của mắt.

Phẫu thuật:

Phẫu thuật được chỉ định cho các trường hợp liệt dây thần kinh số 3 do nguyên nhân ác tính, như khối u. Mục đích của phẫu thuật là loại bỏ khối u hoặc giải phóng áp lực chèn ép lên dây thần kinh.

Xem thêm: Điều trị liệt dây thần kinh số 3 bằng Đông y như thế nào?

Thời gian điều trị liệt dây thần kinh số 3

Thời gian điều trị liệt dây thần kinh số 3 phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ tổn thương dây thần kinh. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh nhân sẽ khỏi bệnh trong vòng 6 tháng nếu được điều trị sớm và đúng cách.

Chăm sóc tại nhà

Để hỗ trợ quá trình điều trị liệt dây thần kinh số 3, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể phục hồi và cải thiện chức năng của dây thần kinh.
• Uống nhiều nước: Giúp cơ thể đào thải độc tố và giảm viêm.
• Ăn uống lành mạnh: Bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng và phục hồi chức năng của dây thần kinh.
• Tránh các hoạt động gắng sức: Có thể làm tổn thương thêm dây thần kinh.

Tiên lượng

Tiên lượng liệt dây thần kinh số III phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ tổn thương dây thần kinh. Nếu nguyên nhân là do chấn thương, tiên lượng thường tốt. Nếu nguyên nhân là do u não hoặc viêm nhiễm, tiên lượng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Phòng ngừa

Để phòng ngừa liệt dây thần kinh số III, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Đeo mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông hoặc chơi thể thao.
• Kiểm soát tốt các bệnh lý mãn tính, chẳng hạn như tăng huyết áp, đái tháo đường, và rối loạn lipid máu.
• Tiêm phòng đầy đủ để phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng.

Tổng kết:

Trên đây là một số chia sẻ về liệt dây thần kinh sọ số III (hay còn gọi là dây thần kinh vận nhãn chung). Hi vọng thông bài viết mang lại thông tin hữu ích cho quý độc giả. Nếu có bất kỳ thắc mắc cần được giải đáp. Vui lòng gửi liên hệ cho chúng tôi hoặc để lại câu hỏi trong phần bình luận, bs sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất. Chúc bạn đọc thật nhiều sức khỏe.